Skip to main content

თოვლს მოყოლილი ამბავი


      თოვს როგორღაც  მშვიდად,ხვავრიელად,ლამაზად...  სიჩუმე და სიმშვიდე,ათასფერი ფანტელების ცვენა ციდან, წარსულში მაბრუნებს და იმ წლებს მახსენებს,სოფლის სკოლაში რომ ვასწავლიდი.
   სოფელი მთაშია,ქალაქიდან არც თუ ისე შორს,მაგრამ იქ ზამთარიც სხვანაირია და ზაფხულიც,(იქ ხალხიც სხვანაირია,როგორღაც უფრო თბილი და ტკბილი,მზრუნველი და მოამაგე).
  ახლა,ამ წუთას,ფანჯრის მინას ცხვირმიკრული,ჩემს მოგონებებს გავცქერი,  ვხედავ ტყით შემოსილ  მთებს,   თოვლით  გადაპენტილ ხეებს,ქარის ოდნავ  შეხებაზეც რომ აიშლება  და ერთიანად გადაბარგდება იქვე ახლომახლოს, ან სულაც შორს...
 მიყვარს სითეთრე და სიმშვიდე,   ამის შეგრძნება, აქ სოფელში,  ათმაგდება.საკვამურებიდან ამოსული ბოლი ,ეზოში მყეფარე ძაღლი კიდევ უფრო ამყუდროვებს  ყველაფერს.სოფელს სხვა თვალი და ყური აქვს,სხვა სუნი და გემო.ტკბილია,როგორც გოლეული  და თბილია,როგორც დედის  უბე–კალთა, როგორც ბებოს ნაჭირნახულევი ნაჯაფი ხელების სუნი,   მშობლიური და სანატრელი.
ვხედავ მთებში მიმავალ სამანქანო გზას,საცალფეხოს რომ ჰგავს უფრო,რადგან,ზოგგან  ორი მანქანაც ვერ აუქცევს  ერთმანეთს.სოფელი ერთ  მხარესაა  გაშენებული,მეორე მხარეს ხევი ჩამოუდის და იმ ხევში ზოგჯერ წყნარად მიმავალი(თითქოს ჭიასაც არ გააღვიძებსო) და ზოგჯერ გააფთრებული მდინარე მიქუხს თუ მირაკრაკებს(გააჩნია წელიწადის  დროს და განწყობას).
სკოლა სოფლის გასასვლელში დგას,ორსართულიანი,კოხტა,მოვლილი ეზოთი. წლოვანი ფიჭვნარი უფრო მეტ  ხიბლს მატებს არემარეს, გაზაფხულზე,დამტვერვის დროს, კი ისეთი საოცარი სურნელი იფრქვევა, გინდა,უფრო ხარბად ისუნთქო,რომ  უფრო ბევრი ჟანგბადით გაიჟღინთოს ფილტვები.ხეების ქვეშ სეზონზე ამოსული შავჩოხა კი თავმომწონე,ახლადშეღერებული ყმაწვილივით ამოგვყურებს,რატომღაც შავჩოხა სოკო კაცი მგონია,ალბათ,იმიტომ,რომ შავჩოხა  ჰქვია,  შავ ჩოხაშია გახვეული.
ერთხელ,დიდთოვლობისას,სამასწავლებლოს ფანჯრიდან,მთაზე შეფენილ ფიჭვნარში ირმებიც შევნიშნე,უფრო სწორად– შვლები.როგორი აღტაცება გამოიწვია,ვერ აღვწერ.ისეთი ლამაზები იყვნენ,მათ ყურებას არაფერი სჯობდა,ყელშეღერებულები,გაფაციცებულები   აკვირდებოდნენ არემარეს, მალევე შებრუნდნენ უკან,ეტყობა საფრთხე იგრძნეს.მას შემდეგ აღარ მინახავს,არ ვიცი,იქნებ ვინმეს ტყვიამაც შეიწირა რომელიმე მათგანი,ან ყველა?! ერთხელ სკოლაში მოიტანეს ამბავი, სოფელში ყველაზე მაგარ მონადირედ თქმულ კაცზე,შველი მოკლაო.იქნებ იქიდან იყო რომელიმე,ვერ გეტყვით,თუმცა  გული   ძალიან მეტკინა...მახსოვს ვაჟას ,,შვლის ნუკრის ნაამბობს,’’რომ ვუხსნიდი ბავშვებს,ვტიროდი,ახლაც ვხედავ მათ აწყლიანებულ თვალებს,ისე განვიცადეთ,თითქოს პატარა,ჭრელქათიბიანი შვლის ნუკრი ჩვენ წინ იდგა და უხმოდ გვდებდა ბრალს,დაუნდობლობაში,გაუტანლობაში...დღემდე მაოცებს იმ ბავშვების გულწრფელობა,სულის სიწმინდე,სისუფთავე,ზებავშვურობა,ამიტომაც ვამტკიცებ გამუდმებით,თუ გინდა თავი ჭეშმარიტ მასწავლებლად იგრძნო,სოფლის სკოლაში უნდა ასწავლო,ეს სკოლა რაც უფრო შორს იქნება ,,ცივილიზაციისაგან’’,მით უკეთესი–მეთქი.
   ოთხი ურთულესი და,ამავე დროს,ულამაზესი წელი  მაკავშირებს ამ სოფელთან,სკოლასთან,ბავშვებთან.დღესაც არ გამიწყვეტია კავშირი მათთან.როცა რომელიმე მათგანს ვხვდები,იმ დღეს უბედნიერესი ვარ,ის პატარა გოგო–ბიჭები უკვე დიდები არიან და ცხოვრების გზას ადგანან,თუმცა ჩემი მათთან შეხვედრა იმ წლების წარუშლელ შთაბეჭდილებებთანაა გადაჯაჭვული,ჩემი ცხოვრების,სიცოცხლის განუყოფელი ნაწილია.

ვ.სებისკვერაძე
15.12.2016წ.


Comments

Popular posts from this blog

ლექსი არსენა ოძელაშვილისა.

ჩემი თაობის ბავშვებს , გვქონდა ბედნიერება , გვესწავლა ხალხური ლექსი არსენა ოძელაშვილზე ( ვიდრე ვისწავლიდით ჯავახიშვილის '' არსენა მარაბდელს ''). ისე გულიანად მაქვს ნასწავლი , დღემდე თითქმის ზეპირად ვიცი , ეს ჩემი სიბეჯითის დამსახურება იმდენად არაა , რამდენადაც ჩემი ქართულის მასწავლებლისა , ისეთი მკაცრი და მომთხოვნი იყო , გახსოვთ , ალბათ , ბრეჟნევის '' ყამირი '','' მცირე მიწა '' და '' აღორძინება '' დაგვაზეპირებინა და არსენას ლექსს '' გამოგვატოვებინებდა ''? ასე , რომ დავიწყეთ და გავიზუთხეთ , არსენაზე ფიქრით ვათენ – ვაღამებდი ( მე ასე ვიყავი , ყოველშემთხვევაში ). გავედით ბოლოში და მასწავლებელმა საშინაო დავალებად მოგვცა ამ ლექსის შინაარსი , თუმცა მე არ გამიგია , რატომ , ვერ გეტყვით , არ ვიცი . მეორე დღეს , გაკვეთილზე გამოვიჭიმე ცარიელი რვეულით . აბა , დავალება ვისა აქვსო რომ იკითხა , ცოტა არ იყოს , დამცხა , ვიცოდი , დავისჯებოდი და შეშინებულ...
  ...გამომძიებელმა ისეთი თვალით შეხედა,მიხვდა, ლაპარაკს აზრი აღარ ჰქონდა...რომ შვილი,პატარა გოგონა,მარტო ჰყავდა დატოვებული სახლში,გარედან გადაკეტილი კარით,რომ ღამდებოდა და ბავშვს შეეშინდებოდა,რომ არავინ იყო ბავშვის პატრონი...თავის მართლება არც უცდია,პროკურორის სანქციას წინ ვეღარავინ აღუდგებოდა...ერთი ზარის უფლება მხოლოდ,ვისთან? ძმასთან,მაშინვე ის ამოუტივტივდა გონებაში მხსნელად,არა,კი არ ამოუტივტივდა,სულ ახსოვდა...მერე,ბევრი რამ ამოუვარდა მეხსიერებიდან,ვინ შედიოდა,ვინ გადიოდა,ვინ რას ამბობდა,აღარ ახსოვს,ყველაფერს ხედავდა,ოღონდ სადღაც სხვა განზომილებაში,აღქმის გარეშე...მხოლოდ გამომძიებლის და გუშაგის საუბარმა გამოაფხიზლა–:ხელბორკილი დავადოთ თუ არაა საჭირო?!–არ გინდა,იყოს ასე...მერე სთხოვეს,გაჰყოლოდა,გაჰყვა,თავჩაქინდრული,გაფითრებული,დამცირებული,მაგრამ ამავე დროს,ამაყიც,რადგან ღმერთთან მართალი იყო და მთავარიც მისთვის ეს იყო...ძნელია აღქმა იმისა,როგორ შეიძლება ერთდროულად ამაყიც იყო და დამცირებულიც,მაგრამ ეს ასე იყო...მერე იყო სინასწარი დაკავების საკანი და დაკითხვები...შეკითხვები...უპასუ...
და რადგან ასეთი ''ხელშესახებია''ბავშვობა ჩემთვის და, დარწმუნებული ვარ,არა მარტო ჩემთვის,ვაგრძელებ ციკლს სერიიდან''რაც ერთხელ ცხოვლად სულს დააჩნდების''...ცოდვა გამხელილი ჯობია და(რომც დავმალო,მაინც მიხვდებით) გეტყვით,რომ საკმაოდ ''ფოცანგარა''ბავშვი ვიყავი და ახლა მოგიყვებით,იმ ''ფათერაკებიდან ერთ–ერთს,რომელმაც ჩენი ქარხნის(სოფელში უშველებელი დოლომიტის გადასამუშავებელი ქარხანა იყო) დირექტორი ლამის შეიწირა..ერთ დღეს,დავისაჯე,რაზე,აღარ მახსოვს და სასჯელის ''უმაღლეს''ზომად მომისაჯეს სახლში ჯდომა(ამაზე დიდი ტრაგედია რა იქნებოდა ჩემთვის)... საღამოა,მშვიდი(როგორც იტყოდა გრანელი:''ხიდან ხეზე გადაფრინდა ჩიტი''),გარეთ ჟრიამული გაუდით ბავშვებს და არა მატო მათ,უფროსებიც ქალიან–კაციანად გარეთ არიან გაკრეფილნი,დგანან ლაყბობენ სალაყბოზე,ელაყბებათ და რა ქნან?! მე კი დასჯილ–მისჯილი,ხან ერთი ოთახის ფანჯრიდან გავცქერი არემარეს,ხან მეორედან..ჰოდა,ამ ბოდიალში მივადექი სამზარეულოს ფანჯარას და დავინახე,მოპირდ...